ما باید بگذاریم خود کارخانه قیمت تعیین کند که زیان نبیند و نیز قیمتی بگذارد که نزدیک قیمت بازار باشد. یا قیمت حاشیه بازار بگذاریم. در دهه ۷۰ این اتفاق افتاد. در آن زمان قیمت پیکان در کارخانه ۲۰۰ هزار تومان و در بازار آزاد ۸۰۰ هزار تومان بود. آن زمان مجموعه شورای اقتصادی وقت تصمیم گرفت و ۵ نفر معتمد گذاشت و گفتید بازار را چک کنید. اگر برای مثال پیکان ۸۰۰ میلیون تومان است، قیمت کارخانه را ۵ درصد زیر این قیمت بگذارید. هفته بعد هم این اتفاق افتاد. این باعث شد که طی ۱۳ سال قیمت خودرو ۱۲، ۱۳ درصد بیشتر رشد نکرد؛ ضمن اینکه عوامل تولید ۳۰۰ درصد افزایش پیدا کرده بود. حتی بعضا به جایی رسیدیم که قیمت بازار زیر قیمت کارخانه بودیم.
این موضوع هم برای الان نیست. ما از زمان ناصرالدین شاه در قیمتگذاری دخالت کردیم و اثر هم نداشته و هنوز هم دست برنداشتیم. پیشنهاد ما این است که قیمتها را آزاد بگذاریم و مکانیزم بازار، خود قیمتها را مشخص میکند؛ حتی نوع نرخ ارز را هم باید بازار مشخص کند و یک نرخ و یک ارز داشته باشیم.
افزایش قیمت ۵ خودروی پرطرفدار در بازار/ جدیدترین قیمت پراید، تیبا، ساینا، دنا، تارا، کوییک و شاهین
ببینید، سیاست بسیاری غلطی دولت دارد و روی آن پافشاری هم میکند. از پارسال تا امسال قیمت گندم و برنج دو سه برابر شده است، اما نمیدانم چه گیری روی خودرو وجود دارد که دست به قیمتها نمیزنند. علت افزایش این زیان، افزایش قیمت مواد اولیه است که با نرخ جهانی محاسبه میشود و خودروسازان مجبور هستند آن را به نرخ روز بخرند، اما خودرو را با قیمت قبل بفروشند. ما آماری در آوردیم که در ۱۰ سال گذشته فولاد ۲۵ برابر شد، ارز ۳۰ برابر شد، اما خودرو کارخانه ۸ برابر شده است.
یک فرمولی را اقتصاددانان دنیا داشتند که قیمت کالا ضربدر حجم کالا، برابری میکند با حجم نقدینگی ضربدر تعداد گردش نقدینگی. ما پیشفرض را در این میگذاریم که تعداد گردش نقدینگی ثابت است. زمانی که حجم نقدینگی بالا میرود و در کنار آن، حجم کالا بالا نمیرود، بنابراین قیمتها بالا میرود. این دو دو تا چهار تای خیلی ساده است.
نکته اینجاست که هر کالایی یک قیمت ماهوی و یک قیمت بازار دارد. خودرویی که ما الان تولید میکنیم، فرض کنید قیمتش در بازار جهانی ۱۰ هزار دلار است. ۱۰ هزار دلار با قیمت دلار فعلی ۳۰۰ میلیون تومان میشود. اما وقتی ما این خودرو را در بازار به قیمت ۱۲۰ میلیون تومان میدهیم، معلوم است که این وسط حلوای مجانی توزیع میکنیم. بگذریم از استثناها و خودروهایی که به دلیل عدم واردات، میلیاردی شدهاند و مشتریهای آنها یکی، دو درصد بازار نیستند؛ مثل خانههای لوکسی که به ۲۰۰ میلیون تومان هم رسیده، اما مردم این خانهها را نمیخرند.
* الان زیان خودروسازان در حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان است. این زیان چطور قابل جبران است؟
بیشتر بخوانید: پیشبینی معاون وزیر صنعت درباره قیمت خودرو/ منتظر ریزش قیمتها در بازار باشیم؟
فرض کنید پرایدی که قیمت جهانیاش ۶ هزار دلار است، با قیمت فعلی دلار ۱۸۰ هزار تومان میشود. اما آخرین قیمتی که کارخانه پراید را فروخته، ۳۸ میلیون تومان بوده است. فقط این وسط یک رانت توزیع شده یا میتوانیم بگوییم دولت نذر کرده که هر خودرویی به دست مردم میرسد، در داشبورد آن ۲۰، ۳۰ میلیون تومان بگذارد و تحویل دهد.
* یعنی باید خودرو ۲۵ برابر میشده است؟
اصلا ارتباطی به واردات خودرو ندارد. ما آمدیم یک بازار کاذبی برای خودرو ایجاد کردیم. نیاز بازار شاید یک میلیون و ۲۰۰ هزار خودرو بیشتر نباشد. الان خودرو درست مثل یک بنگاه اعتباری و لاتاری شده است، یعنی بیا ۱۰۰ میلیون تومان بگذار و ۲۰۰ میلیون تومان ببر. جالب اینجاست که خودروهایی که اختلاف قیمتی کمتری با بازار دارند، کمترین متقاضی را هم این خودرها دارند؛ با اینکه ارزانتر هستند.
آنچه در ادامه میخوانید، گفتوگو با رییس انجمن صنایع همگن قطعهسازی کشور در کافهخبر خبرآنلاین است.
مریم فکری: طبق آخرین گزارش تلفیقی ارائه شده از شرکتهای خودروساز به بورس، میزان زیان انباشته این شرکتها از قبیل شرکتهای مادر یا اصلی و شرکتهای زیرمجموعه هایشان، رقمی بالغ بر ۱۲۵ هزار میلیارد تومان بوده و از این رقم، ۷۴ هزار میلیارد تومان آن بهطور مستقیم به شرکتهای اصلی مربوط بوده است.
۲۲۳۲۲۵